AQUACOSM PROJESİ

Proje Hakkında

Akuatik araştırma bütünsel olması gerekirken hala denizel ve tatlısu bilimleri olarak ikiye ayrılmıştır. Bunun sebebi ise, denizel ve tatlısu araştırmalarının ayrı bütçe ve kaynaklara sahip olması ve deneysel bilimin genellikle uluslararası işbirliğine sahip olmadan tek bir yerde yapılmasıdır. Bu sorunu çözmek adına, FvB-IGB önderliğinde yürütülen AQUACOSM projesi, araştırma koordine etmek, ortak en iyi yöntemleri oluşturmak ve hem denizel hem de tatlısu alanındaki büyük ölçekli araştırma altyapılarını (mezokozmları) uluslararası ve disiplinler arası iş birliğine açmak amacıyla ilk uluslararası çağrı ile (EU H2020-INFRAIA) desteklenmiştir.

Proje Başlığı: EU H2020-INFRAIA-proje Numarası 731065 "AQUACOSM: Network of Leading European AQUAtic MesoCOSM Facilities Connecting Mountains to Oceans from the Arctic to the Mediterranean"

Proje süresi: 01/2017-12/2020

Destek: Avrupa Birliği, Araştırma ve Geliştirme Genel Başkanlığı, Bütçe 9,999,807 €

Yönetim: Dr. Jens Nejstgaard (Proje Lideri), nejstgaard@igb-berlin.de, Dr. Stella Berger (Ülkeler Arası Erişilebilirlik Lideri), berger@igb-berlin.

Proje Partnerleri: Aarhus University, AREFSENS Electronics Inc., Blue Lobster IT Ltd, Centro de Biodiversidade e Recursos Genéticos – Universidade de Évora, CNRS – MARine Biodiversity-Exploitation and Conservation, Ecole Normale Supérieure, Finnish Environment Institute-Marine Research Centre, Forschungsverbund Berlin e.V. – Leibniz-Institut für Gewässerökologie und Binnenfischerei, GEOMAR Helmholtz Centre for Ocean Research Kiel, Hellenic Centre for Marine Research, Imperial College of Science Technology and Medicine, Ludwig-Maximilians-Universität, Middle East Technical University, Netherlands Institute of Ecology, Norwegian Institute for Water Research, Umeå Marine Science Center, Umweltbundesamt, Uni Research AS, University of Bergen, University of Helsinki-Tvärminne Zoological Station, WasserCluster Lunz-Biologische Station GmbH

Bir AQUACOSM partneri olarak, ODTÜ MEZOKOZM SİSTEMİ dünya çapından araştırmacılara ev sahipliği yapar ve ikim değişikliğinin tatlısu ekosistemi üzerindeki etkilerini mezokozm sistemi kullanarak araştırır. Aquacosm projesi ile ilgili daha fazla bilgi için https://www.aquacosm.eu/ linkinden proje web sitesine ulaşabilirsiniz. 

       

AQUACOSM PROJESİ 2019 DENEYİ:

Çözünmüş Organik Karbon (DOC)– Pals DOC Yükünün Sığ Göller Üzerindeki Etkisi

Zaman ve Mekan

2019 mezokozm deneyi 20 Haziran-26 Temmuz 2019 tarihleri arasında, ODTÜ arazisindeki deney göletinde (Gölet) bulunan ODTÜ Mezokozm Sisteminde (akuatik) gerçekleştirilmiştir.  

Amaç

Projenin birincil amacı Aquacosm’un birleşik deneylerinin (Aquacosm JOMEX) bir parçası olarak, sığ göl ekosisteminin karasal kaynaklı ve pals şeklinde gelen çözünmüş organik karbon (DOC) yüküne verdiği tepkileri araştırmaktır. Doğu Akdeniz’de değişen yağış rejimlerinin bir sonucu olarak, kışın depolanan karlar yerini güçlü bahar yağmurlarına ve ani taşkınlara bırakmıştır. Bu Türkiye için de etkin iklim değişimi koşulları karasal ekosistemden akuatik ekosisteme organik madde taşınımını arttırmaktadır.

Hipotezler

2019 deneyinde farlı plankton komünitelerin pals DOC yüküne vermiş olduğu tepki, ekosistem stabilitesi konsepti dahilinde komünitelerin dayanıklılığı (Resistance), esnekliği (Resilience) ve iyileşmesi (Recovery) incelenerek anlaşılmaya çalışılmıştır ve şu hipotezler test edilmiştir: (1) DOC’nin dayanıklılık, esneklik ve iyileşme aşamaları sonrasında komünitelerde kompozisyon ve/veya fonksiyona dayalı değişimlere sebep olması beklenmektedir, (2) bu değişimlerin etkisi trofik ilişkiler sonucu besin ağı boyunca görülebilecektir, (3) başlangıçta fonksyonel çeşitliliği fazla olan sistemlerin DOC etkisine karşı daha hızlı iyileşme göstermesi beklenmektedir. 

Deney

ODTÜ Gölet’de bulunan mesokozm sistemindeki 16 tank 4x4 deney tasarımı ile kullanılmıştır. Karasal DOC’nin etkilerini yansıtması için 2 farklı DOC kaynağı test edilmiştir; (i) Yerel Kızılağaç yapraklarından elde edilen DOC ile besin etkisi test edilirken (ii) HuminFeed (Humintech GmbH) ile karasal DOC kaynaklı ışık limitasyonu test edilmiştir. Böylece ODTÜ Mezocosm sisteminde bulunan16 mezokozmun 4’ü kontrol, 4’ü 4ppm HuminFeed, 4’ü 8ppm Yerel DOC ve 4’ü hem 4ppm HuminFeed hem de 8ppm Yerel DOC olacak şekilde ayarlanmıştır. 

Uluslararası iş birliği

2019 deneyinde ülkelerarası erişilebilirlik aracılığıyla aramıza 4 ekip katılmıştır:  MicroMESO, PperDOC, ECMMETU2019 ve AlloEcoMetry. Bu ekiplerde Yunanistan’dan, Türkiye’den, Brezilya’dan, Hırvatistan’dan ve İrlanda’dan araştırmacılar vardır. 

MicroMESO Ekibi:

Ekip Lideri

Assist. Prof. Dr. Emmanuel (Manolis) LADOUKAKIS, Department of Biology, University of Crete, Greece

Ekip Üyeleri

Assoc. Prof. Dr.  Efe Sezgin, Department of Food Engineering , Izmir Institute of Technology 

Doktora Öğrencisi  Marilena Parakatselaki, Department of Biology, University of Crete, Greece

Yüksek Lisans Öğrencisi Hüseyin Yiğit Şahin, Ege University & Aegene Biotechnology Inc., Turkey

PperDOC Ekibi

Ekip Lideri

Dr. Kemal Ali Ger, Universidade Federal do Rio Grande do Sul-UFRGS, Brazil 

Ekip Üyeleri

Prof. Dr. Maria Spoljar, Department of Biology, University of Zagreb, Croatia

Prof. Dr. Sanja Gottstein, Department of Biology, University of Zagreb, Croatia

Yüksek Lisans Öğrencisi Claudia Fiorentin, Department of Biology, University of Zagreb, Croatia 

ECMMETU2019 Ekibi 

Ekip Lideri

Dr. Mikkel Rene Anderson, Dundalk Institute of Technology, Ireland 

Ekip Üyeleri

Araştırma Görevlisi Pınar Kavak Gulbeyaz, Department of Environmental Engineering, Hacettepe University, Turkey

Prof. Dr. Nusret Karakaya, Department of Environmental Engineering, Bolu Abant Izzet Baysal University, Turkey

AlloEcoMetry Ekibi

Ekip Lideri ve tek üyesi

PhD student Maria Caldero Pascual, Dundalk Institute of Technology, Ireland

AQUACOSM PROJESİ 2018 DENEYİ:

MİKROPLASTİKLER-Mikroplastiklerin sığ göller üzerine etkisi

 

Zaman ve Mekan

2018 mezokozm deneyi 18 Haziran-06 Ağustos 2018 tarihleri arasında, ODTÜ arazisindeki deney göletinde (Gölet) bulunan ODTÜ Mezokozm Sisteminde (akuatik) gerçekleştirilmiştir.  

Amaç

Deneyin birincil amacı, mikroplastiklerin (MP) sığ göl ekosistemleri üzerindeki etkisini, mezokozmların yüzey suyu, su kolonu ve sediman alanlarını günümüzde insan etkisi altındaki doğal ortamlarda gözlenen mikroplastik polimer miktarına ve karışımına maruz bırakarak araştırmaktır.  

Hipotezler

2018 mezokozm çalışmasında şu hipotezler test edilmiştir: (1)Su kolonunda bulunan MPler suda yeteri kadar uzun süre kalarak zooplanktonlar tarafından yenmesi beklenmektedir ve bu durumun özellikle yüksek MP konsantrasyonlarında zooplankton biokütlesinde azalmaya sebep olacağı düşünülmektedir; (2) Sedimandaki MPlerin sedimanda yaşayan canlılar tarafından tüketilmesi beklenmektedir ve bunun sonucunda bu canlılarda gözlenebilir morfometrik etkiler ile yumurtadan çıkış zamanlarında değişimler olacağı düşünülmektedir; (3) MPlerin trofik seviyeler arası beslenme yolu ile taşınması beklenmektedir.  

Deney

Gölet’de bulunan ODTÜ Mezokozm Sistemi 12 mezokozmla 3x4’lük faktöriyel tasarım ile kullanılıştır. 4 tank günümüzde doğada gözlenen MP konsantrasyonunu yansıtacak şekilde ayarlanmıştır (Düşük MP Dozu: L-MP: 0.007 g MP/m2 yüzey suyu; 2 g MP/m3 su kolonu; ve 8 g MP/m2 sediman). 4 tank gelecekte olabilecek etkileri test etmek amacı ile L-MP’den10 kat fazla MP konsantrasyonuna göre ayarlanmıştır (Yüksek MP Dozu: H-MP). 4 tank ise kontrol amacıyla 0 MP konsantrasyonuna göre ayarlanmıştır. Literatür göz önünde bulundurularak su yüzeyi, su kolonu, sedimana farklı MP kompozisyonu eklenmiştir. Sedimana 45 % polyethylene; 20 % polystyrene; 15% poplypropylene; 10% polyamide; ve 10 % polyvinylchloride eklenmişken yüzeye 50% polyethylene; 40% poplypropylene; and 10% polystyrene eklenmiştir. Su kolonuna ise mikroplastik tüketimini takip etmek amacı ile floresan renklere sahip mikroplastikler eklenmiştir (50% yeşil polyethylene-yarıçap: 63-75 µm , 50% kırmızı polyethylene- yarıçap: 10-45 µm)

Uluslararası iş birliği

2018 deneyinde ülkelerarası erişilebilirlik aracılığıyla aramıza 2 ekip katılmıştır:  MICROFREAK ve EMPOWER. Bu ekiplerde Sırbistan’dan, ABD’den, Çek Cumhuriyetinden ve İngiltere’den araştırmacılar vardır.  

MICROFREAK Ekibi:

Ekip Lideri

Asst. Prof. Boris Jovanovic, Natural Resources Ecology and Management, Iowa State University, IA, USA

Ekip Üyeleri

Doktora öğrencisi Jelena Stankovic, Department of Biology and Ecology, Faculty of Sciences and Mathematics, University of Niš, Serbia 

Doktora öğrencisi Dimitrija Savic Zdravkovic, Department of Biology and Ecology, Faculty of Sciences and Mathematics, University of Niš, Serbia 

Asst. Prof. Djuradj Milosevic, Department of Biology and Ecology, Faculty of Sciences and Mathematics, University of Niš, Serbia 

EMPOWER Ekibi:

Ekip Lideri

Assoc. Prof. David Boukal, Department of Ecosystem Biology, University of South Bohemia, Czech Republic 

Ekip Üyeleri

Dr. Heidrun Feuchtmayr, Lake Ecosystems Group , UK Centre for Ecology & Hydrology-CEH, UK

Doktora öğrencisi Derya Öztürk, Aquatic Ecology Lab., Department of Ecosystem Biology, University of South Bohemia, Czech Republic

Doktora öğrencisi  Lucie Vebrova, Aquatic Ecology Lab., Department of Ecosystem Biology, University of South Bohemia, Czech Republic 

Doktora öğrencisi  Jessica Richardson, Lake Ecosystems Group , UK Centre for Ecology & Hydrology-CEH, UK